Muayene (Teşhis) Nasıl Yapılır?

Anal bölgede görülen ve 1 hafta içerisinde kendiliğinden geçmeyen ağrı, kanama, akıntı, şişlik, kaşıntı ve kötü koku gibi şikayetler genelde hastalıkları işaret etmektedir. Bu nedenle mutlaka proctoloji (makat hastalıkları) uzmanına muayene olmak gerekir. Sorunun ne olduğu ve neden kaynaklandığı yapılacak muayene ile ortaya çıkarılmaktadır. Peki makatta muayene nasıl yapıldığını merak ediyor musunuz? cevabınız evet ise sayfanın devamında bulacaksınız. Okumayı sevmeyenler için aşağıda genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Seher Şirin’in konuyla ilgili video’su yer almaktadır.

Muayene Sadece 5 Dakika Sürmektedir
İlk olarak sürecin ne kadar zaman alacağına bakalım. Gittiğiniz doktorda teşhis (muayene) için genelde 5 dakika gibi bir süre geçirmeniz yeterli olmaktadır. Sorun kalın bağırsaklar ile alakalı değilse yani anüs iç kısmı ve çevresinde ortaya çıkan hastalıklar kolaylıkla teşhis edilmektedir.

İlk Olarak Muayene Pozisyonu Alıyoruz
Diğer sağlık problemlerinden oldukça farklı olan makat muayenesi hastanın durması gereken muayene pozisyonu ile başlamaktadır. Genel cerrahın muayene odasında görevli personel size nasıl durmanız gerektiğini anlatacaktır. Namazda secde kılar vaziyette durmak gerekiyor. Dizleri üzerinde bu şekilde durma imkanı olmayan hastalar ile yan yatar vaziyette uzanabilirler. Aşağıda yer alan görsellerde muayene pozisyonu gösterilmektedir.

Gözle Kontrol
Doktor muayene işlemine başladığında ilk yapacağı uygulama size şikayetinizi soracak ve gözle kontrol işlemine başlayacaktır. Çünkü anal bölgede görülen sorunların çoğu anüs iç kısmında olduğu gibi çoğuda anüs çevresinde yer almaktadır. Özellikle kıl dönmesi, dış hemoroid, anal hematom, anal dermatit gibi hastalıklar doktorun gözle kontrol esnasında kolaylıkla teşhis edilmektedir.

Parmakla Kontrol
Proktoloji uzmanı gözle yaptığı kontrolde herhangi bir bulguya rastlamazsa makat iç kısmını kontrol edecektir. Özellikle iç basur ve anal fissür gibi hastalıklar bu şekilde teşhis edilmektedir. Doktor parmağını hastanın anüs iç kısmına sokarak meme ve yırtık (çatlak) olup, olmadığına dikkat etmektedir. Bu durum maalesef hastaları biraz rahatsız etmektedir. Gerçi bu duruma karşı teknolojik çözümler getirilmektedir. Onlardan biri makat endoskopisi olup, şuan Türkiye’de çok yaygın değildir.

Makat Endoskopisi
Avrupa’da sık kullanılmasına karşın Türkiye’de yeni yeni görmeye başladığımız Makat Endoskopi cihazını geçenlerd ziyaret etme imkanı bulduğum IDEA Klinikte karşılaştım. Sorduğumda tüm kliniklerde proktoloji uzmanları muayeneleri bu cihazla yaptığının cevabını aldım. Biraz cihazdan bahsetmek gerekirse bir anlamda kolonoskopi mantığı ile geliştirdiği görülüyor. Parmakla muayene uygulamasına gerek kalmadan parmaktan bile daha ince olan çubuğu ile anüs iç kısmını kalın bağırsağın son kısmına ulaşacak kadar görüntüleme imkanı sunuyor. Öyle ki görüntüleri sadece doktor izlemekle kalmıyor aynı zamanda hastanın önünde bulunan monitörde muayene ve tedavisi esnasında yapılanları görebiliyor. Hastaya sorunu gösteriliyor ve neler yapılacağı anlatıldıktan sonra hastaya tedavi izletilerek uygulanıyor. 

Anoskopi
Anal bölge muayenelerinde en çok kullanılan tıbbi terimlerden biride anoskopi olup, insanlar genelde cihaz olarak algılamaktadır. Herhangi bir cihaz ile alakası olmayıp, metal ve plastik çeşitleri bulunan küçük bir alet diyebilirim. Özellikle anüs iç kısmında bulunan hastalıkların teşhis ve tedavisinde gerekmektedir. Görevi anüsü açtırarak iç kısmını daha rahat görmeye ve hekimin tedavi yapmasına olarak sağlamaktadır. Örnek vermek gerekirse iç hemoroid hastalarında lazer yada RBL yani lastikle boğma yöntemi anüs iç kısmına sokulan aletler ile yapılmaktadır. Bunun içinde anoskop aleti kesinlikle gerekli olmaktadır.

Kolonoskopi
Proktoloji uzmanına müracaat eden hastaların büyük bir bölüme makatta kanama problemi ile başvurmaktadır. Basur hastalığının en önemli belirtilerinden olan kanama sadece basur ile sınırlı kalmadan aynı zamanda kalın bağırsak kanseri de olabilmektedir. O nedenle kesinlikle kanam problemleri basite alınmaması gerekir. Proktoloji uzmanı gözle, parmakla yada cihazı varsa makat endoskopisi ile yaptığı muayenede sorunu bulamayabilir. Bu durumda kişiyi genelde Kolonoskopi için yönlendirmektedir. Tecrübesiz hekimler ise iç hemoroid teşhisi koyarak gönderebilir. Kolonoskopi cihazı anüs iç kısmına sokulan ucunda kamera ve kesici alet olan bir cihazdır. Anüs iç kısmı yanı sıra kalın bağırsağı görüntüleme imkanı sunmaktadır. Görüntüleme yaptığı yerlerde kitle bulması halinde ise ucunda yer alan parça ile kesip almaktadır. Alınan parça analiz edilerek kanser olup, olmadığı araştırılır.

Hangi Doktora / Bölüme Gitmek Gerekir?
Evet arkadaşlar konuyla ilgili önemli bir hususu daha aktarmak istiyorum. Anal bölgede görülen ağrı, kanama, kaşıntı, şişlik, ödem, akıntı ve kötü koku gibi sorunlarında mutlaka genel cerrahi uzmanına muayene olmalısınız. İnsanlar genelde dahiliye bölümüne gitse de en doğru seçim genel cerrahi uzmanı ve proktoloji (makat hastalıkları) alanında deneyimli hekim tercih etmektir.